مقاله درباره سیره عملی پیامبر در تعلیم و تربیت

این تحقیق در مورد سیره عملی پیامبر در تعلیم و تربیت می باشد و روش های عملی پیامبر اکرم (ص) در مسائل تربیتی را بیان نموده و مورد بررسی قرار می دهد.

مقدمه
بدون تردید سازندگی درونی انسان و اصلاح و تهذیب نفس او در سعادت فردی و جمعی، دنیوی و اخروی او نقش بسزایی دارد. بطوریکه اگر انسان تمامی علوم را تحصیل کند و کلیه نیروهای طبیعت را مسخر خویش کند اما از تسخیر درون و تسلط برنفس خود ناتوان باشد از رسیدن به سعادت و نیل به کمال باز خواهد ماند. از این رو تربیت روحی و اخلاقی انسان در یک کلام«برنامه انسان سازی» برای هرجامعه ای امری بغایت جدی و حیاتی است.

با این وصف نگاهی به اوضاع جوامع بشری، نشان میدهد که آنچه قبل از همه بدست فراموشی سپرده شده است، تربیت اخلاقی و معنوی انسان است. تمامی نابسامانی های موجود در سطح  بین المللی و گرفتاریهای روزافزون آن،همگی ناشی از غفلت انسان از امر «تربیت» و  سازندگی روحی و اخلاقی خودش است.

انسان ظاهراً متمدن امروزی نیک می داند که در عرصه تسلط بر خود و امیال و کششهای ناموزون خویش کمترین توفیقی بدست نیاورده است ولی هرگز این شکست بزرگ و اساسی را به روی خود نمی آورد و چنان وانمود می کند که گوئی فاجعه ای بوجود نیامده و چیزی از دست نرفته است. اما در این میان برهیچکس پوشیده نیست که در این تمدنهای ظاهر فریب آنچه قبل از همه بدست فراموشی سپرده شده است همانا «انسان» و فضایل و کرامات انسانی است.

حال قصد داریم باتوجه به اوضاع و شرایط کنونی دنیا، اهمیت و ضرورت و فوریت تعلیمات اخلاقی دین مبین اسلام و بخصوص آشنایی با سیرۀ اخلاقی و تعلیم و تربیتی پیامبر بزرگوار اسلام که الگوی کامل اخلاقی است بیش از پیش احساس می شود . بنابراین در این مقال تلاش شده است با پرداختن به سیرۀ تربیتی پیامبر اعظم(ص) گامی مثبت در جهت بسط و گسترش و احیای ارزشهای اصیل اخلاقی و سیرۀ عملی آن حضرت در ابعاد مختلف رفتار مربیان و متربیان جامعه اسلامی مان را با آن هماهنگ ساخته و با الگو گرفتن و قراردادن خود متربیان جامعیت نظام تربیتی اسلام را جامه عمل بپوشانیم.

چکیده
از آنجاکه انسان موجودی پیچیده و ماهیت از اوئی و بسوی اوئی دارد و ابعاد وجودی وی از خاک و معنی مرکب شده است. این پیچدگی انسان بدون شک نیازمند توجه خاص و همه جانبه به ساختار خلقت را می طلبد از این رو تربیت روحی و اخلاقی و در یک کلام برنامه انسان سازی به عنایت جدی است. ما در دوره ای زیست می کنیم که تمدنهای ظاهر فریب انسان را به سمت انحراف و سرآب سوق می دهد و آثار و تبعات آن زمینه ساز سقوط اخلاقی و حاکمیت بی بند و باری و افسارگسیختگی را موجب شده است.

لذا برای رهایی از حاکمیت انحطاط و تسلط و اغراض و هوسهای شخصی و گروهی عده ای سودجو و نفس پرست انسان امروزی بیش از گذشته نیازمند الگوهای تمام عیار و جامع و مانعی است که به آن توسل و تبعیت نماید و عقل و منطق را پسند کند و حاکمیت دین و مروجان دینی را بپذیرد تا نور معنویت در دلهای وی ملکه گردد و براساس تعلیمات آنان به خودسازی و اصلاح و تهذیب نفس بپردازد تا به سعادت موعود نایل آید.

شایسته آن دیدم که در این مقال با ارائه سیره عملی زندگی نبی مکرم اسلام (ص) در تمامی ابعاد و با تحصیل کمالات عالی انسانی(مکارم اخلاق) زمینه را برای تهذیب نفس(خودسازی) خویشتن و سایرین فراهم نمائیم. لذا قصد آن بوده است که برای احیای ارزشهای اصیل  با توسل به سیره نبوی اصول انسانی را که شرط لازم برای حیات جاودانه است بسط و گسترش دهیم.

فهرست مطالب
مقدمه
چکیده
عوامل بازدارنده تعلیم و تربیت اسلامی
عوامل بازدارنده تعلیم و تربیت
ریـاء
کبـر
حسـد
ریختن آبروی مؤمن
غیبت
شیوه زندگی پیامبر اعظم
اخلاق فردی رسول خدا (ص)
ساده زیستن رسول خدا(ص)
پاکیزگی و آراستگی
معطر بودن رسول خدا (ص)
مسواک کردن
حق شناسی پیامبر
کار و تلاش پیامبر
مقتنم شمردن عمر
سخن و سکوت
عبـادت
ملاطفت با کودکان
حسن خلق
عفو و گذشت
قاطعیت در اجرای عدالت
حقوق مؤمنین
سیره عملی (هدایتی) پیامبر اعظم
خودسازی
اهمیت روش در تربیت اسلامی
پویایی روشهای تربیت اسلامی
شرایط محبت کردن
شیوه های عملی تربیت پیامبر اعظم(ص)
روش تشویق و تنبیه
شرایط تشویق
روش تنبیه
آداب تعلیم و تربیت در اسلام
وظایف معلم نسبت به خود
وظایف معلم نسبت به شاگرد
وظایف مربی نسبت به متربی
وظایف معلم در فرایند تدریس
وظیفه تدریس
تجلیل از مقام علم و عالم
پیشنهادات
نتیجه گیری
منابع