مقاله در مورد دستور موقت

این تحقیق در مورد دستور موقت بوده و به بیان تعریف ، موارد استفاده، اقسام و ویژگی های این دستور حقوقی می پردازد. این تحقیق به دانشجویان رشته حقوق و دیگر رشته های مرتبط جهت درس کار تحقیقی پیشنهاد می گردد.

مقدمه
دستور موقت یا همان دادرسی فوری دستوری است که دادگاه مبنی بر توقیف مال یا انجام عمل یا منع از امری صادر می‌کند. باید به این نکته توجه داشته باشید که دستور موقت هیچ تاثیری در اصل دعوا ندارد؛ بنابراین نباید تصور کنید که اگر دادگاه به نفع شما دستور موقت صادر کرد حتما در دعوای اصلی هم پیروز خواهید شد یا برعکس اگر دستور موقت صادر نکرد به این معناست که در دعوای اصلی حقی نخواهید داشت بلکه شاید قاضی موضوع را فوریی تشخیص نداده است تا دستور موقت صادر کند.

موارد دادرسی فوری
موارد دادرسی فوری بر دو نوع است:
1- اموری که محتاج به تعیین تکلیف فوری دارد:
امور فوری را نمی‌توان تعریف یا شماره‌گذاری کرد؛ بدین معنا که تکلیف فوری در هر دعوایی می‌تواند مصداق پیدا کند.
فوریت یک امر ماهوی است، هرگاه چند روز حتی چند ساعت تاخیر در رسیدگی سبب ورود خسارت به یکی از اصحاب دعوا شود، می‌توان آن را از موارد دادرسی فوری به شمار آورد.

2- زمانی که اشکالاتی در جریان اجرای احکام یا اسناد لازم‌الاجرای اداره ثبت پیش آید و محتاج به دستور فوری است .
از این قبیل اشکالات فراوان است؛ به عنوان مثال، به مانع برخوردن بازداشت اموال، اعتراض‌های صاحب اموال یا اشخاص ثالث و اعتراض راجع به تشریفات اموال. البته تمام این اختلافات جنبه فوریت ندارد.
فوریت تا اندازه‌ای است که اگر دادرس بلافاصله رسیدگی نکرده و تدبیری اتخاذ نکند، حقی فوت شود یا زیان جبران‌ناپذیری متوجه شود.

اقسام دستور موقت
دستور موقت انواع مختلفی دارد ولی این انواع از سه حالت خارج نیست. دستور موقت می تواند توقیف مال باشد یا انجام عمل می‌تواند باشد. همچنین ممکن است عدم انجام عمل باشد. با توجه به این که صدور دستور موقت بر ممنوعیت نقل و انتقال ملک به منزله توقیف آن است با لحاظ ماده ۳۱۶ ق.آ.د.م.۱۳۷۹ حکم ماده ۵۶ ق.ا.ا.م. مبنی بر بطلان (عدم نفوذ) نقل و انتقالات قطعی و شرطی و رهنی نسبت به مال توقیف شده به نقل و انتقالات نسبت به مالی که دستور موقت بر ممنوعیت نقل و انتقال آن صادر شده نیز تسری دارد.

در چه مواردی دستور موقت صادر می گردد؟
دستور موقت در دو مورد صادر می شود:
هرگاه تعیین تکلیف نسبت به موضوع و اموری فوریت داشته باشید.
هرگاه ذینفع درخواست نماید.
و افراد ذیل می توانند درخواست صدور دستور موقت بنمایند:

خواهان (مدعی)
طرح کننده دعوای متقابل
خواهان دعوای اضافی
وارد ثالث
کسی که درخواست جلب ثالث می‌نماید.

صلاحیت در امور فوری
در اینجا دو بحث وجود دارد: یکی از نظر قواعد صلاحیت دادگاه‌ها و دیگری از لحاظ صلاحیت شخص دادرس یعنی اهلیت او.

الف) صلاحیت دادگاه:
قانون آیین دادرسی مدنی امور فوری را تابع قواعد صلاحیت دانسته است و چنین مقرر می‌دارد؛
1- اگر اصل دعوا در دادگاهی مطرح است، مرجع درخواست دستور موقت همان دادگاه است؛ خواه آن دادگاه نخستین باشد یا پژوهشی.
2- در مورد اشکالاتی که در جریان احکام پیش می‌آید، مرجع درخواست دادگاهی است که حکم توسط آن دادگاه اجرا می‌شود.
3- در سایر موارد، مرجع درخواست دادگاهی است که صلاحیت رسیدگی به اصل دعوا را دارد.

فقط یک استثناء از قاعده صلاحیت را قانون تجویز کرده است: هرگاه موضوع درخواست دستور موقت در مقر دادگاهی غیر از دادگاهی باشد که مشغول رسیدگی به اصل دعوا است یا صلاحیت رسیدگی به آن را دارد یا دادگاهی که حکم توسط آن اجرا می‌شود، در این مورد خواهان حق انتخاب بین دادگاه صلاحیتدار و دادگاهی که موضوع در مقر آن واقع است، دارد؛ البته این استثناء اختیاری است.

ب) صلاحیت شخصی دادرسی فوری:
قضاوت در امور دادرسی فوری از هر مامور قضایی ساخته نیست؛ علاوه بر مراتب علمی و اخلاقی و نیز تجربه که شرط عمومی همه خدمتگذاران قضایی است، دادرس امور فوری باید واجد صفات خاصی باشد که اهم آن از این قرار است.

این شخص باید مدیر و مدبر بوده، سرعت انتقال داشته باشد و بتواند به سرعت تصمیم بگیرد همچنین تصمیم او مفید به حال و گرفتاری متظلم و متناسب با وضعیت کار و در حد اعتدال باشد.

فهرست مطالب
مقدمه
موارد دادرسی فوری
اقسام دستور موقت
در چه مواردی دستور موقت صادر می گردد؟
صلاحیت در امور فوری
ترتیب شکایت و رسیدگی در دادرسی فوری
آثار دستور موقت کدامند؟
موارد تعیین خسارت احتمالی در دستور موقت
رفع اثر از دستور موقت
در موارد زیر دستور موقت پایان می پذیرد
اقسام دادرسی فوری
چگونگی رفع اثر از دستور موقت
موارد رفع اثر از دستور موقت
ویژگی‌های اساسی دستور موقت با سایر نهادهای مشابه
تبعی بودن دستور موقت دارای آثار زیر است
دستور موقت در امور خانواده
تفاوت های عمده ای بین تامین خواسته و دستور موقت وجود دارد
نقاط اشتراک و افتراق دستور موقت و تامین خواسته
نقاط افتراق و تفاوت های تامین خواسته و دستور موقت
منابع